Jaką rolę w pejzażu odgrywa światło i perspektywa powietrzna?

Mistrzowskie inspiracje pejzażowe.

Światło i przestrzeń od wieków fascynują artystów i miłośników sztuki. Wpływają na odbiór krajobrazu, tworzenie głębi, atmosfery, wywoływanie przeżyć i emocji. Od wieków malarze doskonale to rozumieli. Mam swoich mistrzów, których obrazy zostały mi pod powiekami na zawsze i o nich kilka dzisiejszych zdań.

Światło daje życie.

Buduje bryły poszczególnych elementów krajobrazu, pozwala ukazać piękno detalu, tworzy nastrój, wprawia przedstawianą przestrzeń w ruch. Wybitne osiągnięcia w tej dziedzinie należą – wiadomo 🙂 – do impresjonistów. Na mnie wielkie wrażenie zawsze robili: Monet, Manet, Renoir, Pissarro. Wpłynęli oni z resztą nie tylko na mnie, ale na całe pokolenia pejzażystów i ich sposób postrzegania przestrzeni. Impresjoniści otworzyli furtkę do genialnych zabaw światłem: naturalnym, sztucznym, światłem miękkim, kontrastowym, ostrym, refleksem, półcieniem i cieniem, światłem w różnych kolorach…

Impresje  doskonale oddają zmiany światła i atmosfery w pejzażu w zależności od pór dnia, roku. Poprzez zastosowanie różnych odcieni i intensywności kolorów, odpowiednie zestawianie ich ze sobą, operowanie plamą, punktem, warstwami farb, impastami, potrafili budować odpowiedni nastrój obrazu, który z kolei wywołuje w oglądającym niezwykłe emocje i niemal dotykalne wrażenia.

Specyficzny wrażeniowy i dramatyczno-ekspresyjny pejzaż ukazywał w obrazach Wiliam Turner.
Mistrz romantycznej szkoły pejzażowej, również doskonale operował światłem. Jego dzieła, takie jak moja ulubiona “Burza śnieżna” czy “Deszcz, para, szybkość”, ukazują piękno krajobrazu w odsłonie najpotężniejszych sił natury.  Dramatyczny nastrój tworzy tutaj przede wszystkim  światło. Zastosowanie jaskrawych kolorów w zestawieniu z dramatyczną czernią i dynamicznych pociągnięć pędzlem, pozwoliło Turnerowi ujarzmić nieokrzesaną przyrodę i zatrzymać ją na płótnie w chwili jej największej potęgi i nieuchwytności.

Od lewej: Claude Monet: Katedra w Rouen, Wiliam Turner: Burza śnieżna

Perspektywa powietrzna

Odgrywa kluczową rolę w tworzeniu głębi i iluzji przestrzeni w pejzażach.Fantastyczne, romantyczne w nastroju obrazy towarzyszyły mi w młodości przy czytaniu romantycznych wierszy… Cóż, młodość ma swoje prawa.  Dziś dla mnie romantyzm umarł wraz z Krasińskim i Norwidem (obaj ponownie popełnili samobójstwo) ale zostały emocje i obrazy. Te, które wdrukowały mi się w pamięć, robiąc na mnie potężne wrażenie namalował Caspar David Friedrich.

Wykorzystywał perspektywę powietrzną do podkreślania nastroju i duchowej treści. Jego obrazy, takie jak “Wędrowiec nad morzem mgły”, są doskonałym przykładem tego, jak perspektywa powietrzna może nadać kompozycji tajemniczości, ciszy i melancholii.

W młodości również Camille Corot był tym, który pokazał mi pejzaż, jakiego nigdy nie zapomnę. Ten francuski malarz krajobrazów, prekursor impresjonizmu, stworzył pejzaż subtelny, baśniowy i zwiewny. Pomimo, że w jego obrazach przyroda jest przepotężna (ogromne drzewa, czarne konary), Corot umiał tchnąć w nią wiatr tajemnicy, ulotności i baśniowości poprzez rozedrgane liście, wijące się, tańczące gałęzie i drobne postaci ludzkie ożywiające obraz swoim chwilowym zaistnieniem.

Od lewej: Caspar David Friedrich, Wędrowiec nad morzem mgły; Jean-Baptiste-Camille Corot: Wspomnienie z Mortefontaine i Podmuch wiatru.

Światło i perspektywa powietrzna są nieodzownymi elementami w tworzeniu pejzażu. Dzięki nim artyści mogą oddać piękno, grozę, tajemniczość, czy lekkość natury. Ich umiejętne stosowanie sprawia, że obrazy stają się niepowtarzalne i zachwycające. Dlatego pierwszym tematem każdego pleneru który prowadziłam obok proporcji był światłocień i perspektywa.
Mam nadzieję, że ten wpis był dla Was inspirujący i chętnie sięgnięcie po więcej. W kolejnym wpisie pokażę Wam od strony praktycznej jak w szybkim rysunku oddać głębię w pejzażu stosując perspektywę powietrzną, a także jak budować przestrzeń za pomocą światła. A już dziś zapraszam do galerii Maya, gdzie możecie znaleść wiele ciekawych pejzaży.

Zapisz się do Newslettera, aby poszerzyć swoją wiedzę i poznawać fascynujący świat sztuki z wielu perspektyw.

Zobacz także:

💡  5 pejzaży, które musisz zobaczyć! Jak światło i perspektywę powietrzną wykorzystują współcześni artyści.
💡  3 szybkie triki na rysowanie pejzażu. Jak stworzyć pejzaż za pomocą światła i perspektywy powietrznej?
💡  Surrealizm w grafice – dwa spojrzenia: Stasys i Stryjec
💡  7 sposobów na wyrwanie się z impasu twórczego.